مهارتهای پیش کلامی تمیز گفتار
منظور از تمیز گفتار چه می‌باشد؟ و اهمیت آن در چیست؟
تمرین‌های مربوط به تمیز گفتار، کودک را تشویق می‌نماید که به تفاوتهای میان یک یا چند صدا صدای گفتاری، کلمه یا گوش دهد و این مهارت را به مهارتهای شنیداری که قبلاً آموخته، اضافه نماید. در واقع تشخیص تفاوتهای ظریف میان صداهای گفتاری، گام بسیار مهمی در یادگیری ادراک زبان شفاهی محسوب می‌شود.
چگونه می‌توان مهارت تمیز گفتار را بهبود می‌بخشد؟
کودکان می‌توانند مهارت تشخیص تفاوتهای موجود در طول، ریتم و آهنگ صداها، کلمات و عبارات را بیاموزند. در مراحل اولیه آموزشی به نظر می‌رسد که راهنمائیهای بینایی نظیر بیان چهره‌ای، اشارات و الگوهای لب به کودک در تشخیص تفاوت در صداهای متقابل کمک می‌نماید. ارائه گزینه‌ها، به کودک، یک تمرین شنیداری روزمره محاسبه می‌شود که بواسطه آن بتواند تفاوت میان صداها را در محیط طبیعی کشف نماید. به عنوان مثال هنگامی که کودک یک اسباب بازی می‌خواهد شما می‌توانید از وی بپرسید که آیا ماشین می‌خواهی یا هواپیما؟ در این گونه موارد بهتر است از ارائه مستقیم خواسته کودک (بدون پرسش از وی) خودداری کنید. کودکان کم شنوا ممکن است همیشه نیاز به لب خوانی جهت تمایز برخی از صداهای گفتاری را داشته باشند. اما مهارتهای شنیداری آنها میتواند با تمرین، یعنی استفاده بهتر از باقی مانده شنوایی خویش، به نحو قابل توجهی بهبود یابد.
تمایز بیان صداها و عبارات کوتاه و بلند:
در این بخش کودکان می‌توانند از آموزشهای مربوط به گوش کردن به تفاوتهای میان عبارات و صداهای کوتاه و بلند بهره ببرند. یادگیری تشخیص تفاوتهای مربوط به طول و میزان کشش صدا به آنان کمک خواهد کرد که از صداهای موجود در جریان گفتار آگاهی بیشتری کسب نموده و معنای گفتار را دریابند.
تمایز میان کلمات و صداهای آشنا:
در این بخش جفت‌های کلمات با در نظر گرفتن تقابل شنیداری و بینایی آنها انتخاب می‌کردند به عنوان مثال صداهای «مومو» و «کواک کواک» بسیار متفاوت هستند و الگوی بینایی تلفظ آنها نیز بر روی لبها با هم تفاوت زیادی دارد. بتدریج باید دامنه گسترده‌تری از صداها را به کودک ارائه دهیم تا وی بتواند به تمایز میان سه یا چهار صدای آشنا بپردازد. در این راستا هر چه کودکان آشنایی بیشتری با صداهای مختلف پیدا کنند قادر خواهند شد که صداها را تنها با شنیدن آنها مورد تغییر قرار دهند.
صداهای واکه‌ای:
واکه‌ها در کلیه کلمات گفتاری به چشم می‌خوردند کودکان در این بخش باید به شیوه‌ای منظم به تفاوت میان صداهای مختلف گوش دهند و اشکال مختلف را در تولید واکه‌های مختلف مورد تشخیص قرار دهند. توانایی تشخیص این تفاوت اطلاعات مفیدی را برای آنان در مورد صداهای موجود در کلمات بدست می‌دهد.
جفت‌های کمینه:
کلماتی نظیر «موز‌ـ میز» که تنها در یک صدا
متفاوت هستند جفت کمینه نام دارد. در این دو کلمه تنها واکه‌ها با هم متفاوت هستند
کودک باید تفاوت میان این واکه‌ها را از طریق شنیدن یا لب‌خوانی تشخیص دهد.
09143162621
09146590651
دکتر جعفر
معصومی دکترای
تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
www.گفتاردرمانی.com
www.goftardarmaniazarbaijan.com
www.goftardarmanitabriz.com
https://telegram.me/jafarmasumi
https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/
https://twitter.com/masumislp