گفتاردرمانی تبریز

۰ نظر

۰ ۳۰ مهر ۹۶ ، ۱۲:۵۹

ارزیابی دقت بینایی:

ارزیابی دقت بینایی:

در زیربخش ارزیابی دقت بینایی چهار فعالیت مختلف با وسایل متفاوت مورد استفاده قرار میگیرند که در هر یک از فعالیت های ثبت زمان انجام آزمون توسط کودک از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. همچنین تعداد دفعاتی که ارزیاب انجام آزمون رابه کودک یادآور میشود و یا فعالیتهای اضافی و بی ربطی که کودک به هنگام اجرای آزمون از خود بروز میدهد.

1-ارزیابی دقت بینایی با استفاده از مکعب: در دفعات مختلف به ترتیب3و4و5 مکعب 5/2×5/2cm و در نوبت های جداگانه در اختیار کودک قرار میگیرد. در ارتباط با هر تعداد مکعب، ارزیاب چهار طرح مختلف را در دفعات مختلف با مکعب هایی که خود در اختیار دارد میسازد و الگوی ساخته شده روی میز باقی نگهداشته میشود تا کودک با نگاه کردن به آن طرح مورد نظر را بسازد، حداکثر زمانی که کودک فرصت خواهد داشت تااز طریق آزمایش و خطا طرح مورد نظر رابسازد 30 ثانیه خواهد بود. پس ازآن طرح دیگری با همان تعداد مکعب توسط درمانگر ساخته میشود و کودک باید از روی طرح مکعب های ارزیاب در مدت 30 ثانیه الگوسازی کند. از هر چهار طرحی که ارزیاب در ارتباط با هر تعداد مکعب باید بسازد دو طرح ساده و دو طرح پیچیده خواهند بود. طرح های انتخابی آزمونگر(از میان طرح های احتمالی که با هر تعداد مکعب میتوان ساخت) میباید در برگه ارزیابی ثبت شود تا ارزیابی مجدد در پایان ترم یا ترم های آینده بر اساس همان طرح صورت گیرد.

2-اریابی دقت بینایی با استفاده از رنگ آمیزی متناوب: آزمونگر در این نوع از آزمون روی برگه ای که تعداد 8 دایره به قطر 1cm رسم و در یک خط افقی شده است، در هر یک از دو دایره ابتدایی را با دو رنگ مختلف رنگ میکند(برای مثال دایره اول را آبی و دایره دوم را سبز) سپس وسایل را در اختیار کودک قرار داده و از او میخواهد سایر دایره ها را نیز با همان ترتیب رنگ آمیزی کند. طبیعی است کیفیت رنگ آمیزی مد نظر نبوده و تنها ترتیب رنگ ها مهم میباشد . برای کودکانی که از دقت و توجه بسیار کمی برخوردارند میتوان به جای رنگآمیزی که زمان بیشتری را به خود اختصاصمیدهد از چیدن مهره ها و یا پولک های رنگی کوچک به روی میز استفاده نمود.

3-ارزیابی دقت بینایی با استفاده از pazzel: ارزیاب در دو نوبت مختلف و به طور جداگانه دو پازل متفاوت که میتواند پازل خانه و پازل آدمک باشد را دراختیار کودک قرار میدهد و نام پازل را چند بار تکرار میکند، سپس تکه های پازل را از صفحه آن جدا کرده و به صورت نامرتب روی میز قرار میدهد و به کودک میگوید:حالا تو آدم یا خانه را درست کن. در صورت عدم درک سوال ارزیاب از جانب کودک، ارزیاب میتواند تنها یک بار خود یکی از پازل ها را جاگذاری کند و مراحل آزمون را دوباره تکرار کند. در برگه ارزیابی در صورت انجام آزمون توسط ارزیاب ثبت خواهد شد که انجام آزمون با یکبار الگو دادن همراه بوده است. تعداد قطعات پازل نباید از 6-7 قطعه بیشتر باشد و نیز مدت زمان چیدن و مرتب کردن هر پازل جداگانه ثبت خواهد شد.

4-ارزیابی دقت بینایی از طریق تطابق تصاویر مشابه غیر یکسان: مواد آزمون- تصاویر مورد استفاده در این آزمون در دو سری شش تایی تهیه خواهد شد. سری دوم از این تصاویر شش تایی اگرچه که از جهت موضوع مشابهت دارند ولی دارای اختلافاتی در برخی صفات میباشند. برای مثال در موارد این آزمون تصویر دو صندلی ، تصویر دو سیب و یا موارد دیگر موجود میباشند که از نظر اندازه، رنگ و زاویه دید از یکدیگر متفاوت هستند. تصاویر از زمینه ها یا طبقات مختلف اشیا و پدیده ها انتخاب میشوند.

*پیش نیاز انجام ارزیابی دقت بینایی کودک از طریق تصاویر مشابه غیر یکسان، اطمینان از توانایی در بخش1 و زیر بخش ب در قسمت ارزیابی درک غیر کلامی از طریق تطابق میباشد.

نحوه اجرا- در نوبت های مختلف تعداد سه تصویر در دفعات مختلف روی میز قرار داده میشود و تصاویر مشابه همان سه تصویر در اختیار کودک قرار داده میشود و از او خواسته میشود آنها را که مثل هم هستند کنار و یا روی هم قرار دهد.

راههای ارتباطی ما

09146590651 و 09143162621

۰ نظر

۰ ۲۹ مهر ۹۶ ، ۱۴:۵۸

ارزیابی توجه و تمرکز

ارزیابی توجه و تمرکز:

آخرین بخش از ارزیابی کودکان عقب مانده ذهنی ارزیابی توجه و تمرکز کودک میباشد که زیربخشهای دقت، حافظه بینایی و حافظه شنیداری را شامل میشود.

اهمیت این بخش در ارزیابی ناشی ازاهمیت حافظه در یادگیری و افزایش شناخت، درک محیط پیرامون میباشد. همه یادگیریها نشانه از حافظه دارد، در نبود حافظه و با وجود کمبود و نقص در میزان و کفایت حافظه یادگیری صورت نمیگیرد، تجربه ها به فراموشی سپرده میشوند و دوره های مختلف زندگی حتی روزها و لحظهها به هم پیوندی نخواهد داشت، مکالمه حتی در پایینترین سطح آن (کلمه)، یا در پیشرفتهترین سطحش یعنی ایجاد ارتباط ازطریق به واژه کشیدن اندیشهها ... همه در سایه حافظه صورت میپذیرند.

حافظه دارای سه مرحله رمزگردانی یا به حافظه سپردن، نگهداری مفاهیم در حافظه و بازیابی یا فراخوانی از ذهن میباشد. در مبحث ما برای برقراری مرحله اول یا مرحله رمز برگردانی، ابتدا میبایست شناخت و درکی نسبت به آن مفهوم خاص وجود داشته باشد و به عبارت دیگر میباید مفهوم و معنی خاص به یک پدیده بینایی یا شنیداری ... منطبق شده یا اضافه گرددد به همیت دلیل در ارزیابی و درمان موارد مورد استفاده ضروری است در حیطه شناخت و درک کودک باشند و به حافظه او سپرده شده باشند تا وی عکس العمل مناسب، درخواست شده را انجام دهد.برای مثال او باید واژه(دست) را شناخته و به حافظهاش سپرده باشد تا زمانی که در معرض دستور (دستت را نشان بده) قرار گرفت، بتواند،واکنش لازم را بروز دهد.

در دومین مرحله یا مرحله نگهداری حافظه، دقت به شرایط آزمایش، سکوت، خالی بودن میز درمان از هر عامل اضافی، متمرکز بودن بیمار به روی دستورات آزمونگر، در مرحله ارزیابی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، و در دوره درمان نیزعلاوه بر دقت به موارد ذکر شده فوق، تکرار و تمرین، برای نگهداری در حافظه ارزش فوق العاده داراست.

در مرحله سوم یا مرحله بازیابی یا "فراخوانی" گاه کمترین اشاره و راهنمایی به کودک کمک شایانی خواهد کرد و در این صورت در برگه ارزیابی تاکید به ارائه پاسخ درست کودک در صورت ارائه کمک درمانگر ضروری خواهد بود. در دوره درمان نیز گاه لازم است در قدمهای اولیه از راهنماییهای مشخص برای یادآوری موارد آموخته شده به کودک استفاده نموده و به تدریج از میزان کمک و راهنمایی به کودک کاست، این رویه موجب خواهد شد علاوه بر تخفیف احساس شکست در این قبیل کودکان، ارتباط عاطفی مناسبی بین درمانگر و کودک برقرار شود.

کودک عقب مانده ذهنی به دلیل عوامل متعددی که در مباحث گذشته ذکر شد، اطلاعات بسیارکمی را در ذهن دارد و به دلیل همین توجه و تمرکز محدودش حتی قادر به فعل درآوردن این اطلاعات نیز در زمان محدود سوال و ارزیابی واقع شدن نمیباشد. درمانگر گفتار و زبان موظف است ابتدا با تعیین سطح حافظه کودک خاصه در دو زمینه بینایی و شنیداری، حد توانایی کودک را دراین دو زمینه مشخص کند و سپس با تعیین نقطه شروع تمرینات برای افزایش توجه و تمرکز و حافظه در دو زمینه ذکر شده، توانایی و استعداد کودک را در یادگیری و کسب هرچه بیشتر مفاهیم ارتقا بخشد. توانایی کودک در انجام فعالیتهای مربوط به تمرینات حافظه به منزله زمینه مساعدی خواهد بود که بذر مفاهیم را به نحو مطلوب و شایسته ای در خود میپرورد و نتایج تثبیت شده تری را نیز به دنبال خواهد داشت.

تجربه ثابت کرده، افزایش توجه و تمرکز و حافظه بینایی و شنیداری در کودکانی که اختلال گفتار و زبان دارند، از میزان فعالیت های حرکتی اضافی آنها کاسته است، به دلیل احساس امنیت ناشی از شناخت محیط پیرامون، پرخاشگری هایشان کاهش یافته است. به دنبال افزایش دقت و توجهی که به محیط اطراف معطوف میدارند برخی زمینه های شناختی بدون آموزش در آنها شکل گرفته است. کنجکاوی نسبت به محیط اطراف و سوال در زمینه های مختلف رو به ازدیاد نهاده است و آموزش های مراحل بندی سریعتر و با صرف انرژی و تکرار کمتری انجام گرفته است و بسیاری نتایج ارزشمند و قابل ملاحظه دیگر در این ارتباط صورت میگیرد.

اگرچه که در تخصص گفتار درمانی حافظه کودک مورد توجه بوده و میباید به دقت ارزیابی شود ولی مقدم بر حافظه بینایی و شنیداری، دقت بینایی و شنیداری میباشد و به دلیل عدم استاندارد شدن فعالیتها در این زمینه نمیتوان از فعالیت شخص که جنبه همگانی داشته باشد نام برد، اگرچه که انتخاب فعالیت به منظور ارزیابی به عهده ارزیاب است ولی کل فعالیت، نتایج و عکس العمل های کودک، مدت زمان صرف شده، میزان کمک و راهنمایی ارزیابی ها به کودک، همه میبایست بر وضوح در پرونده شخص باشد و به دقت ثبت گردد و ازبه کار بردن اصطلاحات بی موردی همچون ضعیف، خوب،متوسط جدا خودداری کرد.

راههای ارتباطی ما

09146590651 و 09143162621

۰ نظر

۰ ۲۹ مهر ۹۶ ، ۱۱:۴۸

ارزیابی برتری طرفی

ارزیابی برتری طرفی:

حدود سنین 5/3-5/5 سالگی کودک توانایی استفاده بیشتر و بهتر یکی از اندامهای قرینه را بدست میآورد که به نام"برتری طرفی" شناخته شده است. برتری طرفی به دنبال غالب شدن یکی از نیمکره های مغزی حاصل میشود که نیمکره غالب همان نیمکره ای است که فرایندهای زبانی را از قبیل درک و شناخت علایم بینایی، پردازش حرکتی و معنایی گفتار و انجام عملیات مربوط به ریاضیات و... کنترل میکند. نیمکره غالب مغز در اکثر افراد نیمکره چپ مغزی میباشد. بدین ترتیب کودک فعالیتهای ظریف را با اندامهای نیمه راست بدن خود با مهارت، ظرافت و سرعت عمل بیشتری انجام خواهد داد. ارزیابی برتری طرفی در کودکان عقب مانده ذهنی معمولا همچون سایر فعالیت ها با تاخیر و ناهماهنگی بسیار ایجاد خواهد شد و از آن ها که تثبیت استفاده بهتر و بیشتر یکی از اندامهای قرینه نشانگر غالب شدن نیمکره غالب مغزی و سازماندهی فعالیتهای زبانی خواهد بود، ارزیابی و آموزش در زمینه تسریع شکل گیری برتری طرفی اهمیت بسزایی خواهد داشت. ارزیابی برتری طرفی در کودکان عقب مانده ذهنی در گوش، چشم، دست، پا انجام میگیرد ولی در درمان اعضایی که از اهمیت بیشتری برخوردار هستند دست و پا و بخصوص دست میباشد.

ارزیابی برتری چشمها: ارزیاب کاغذی را به شکل استوانه ای در آورده و آن را مقابل کودک روی میز قرار میدهد طوری که فاصله استوانه کاغذی از هر دو دست یکسان باشد، سپس از کودک میخواهد تا با استفاده از استوانه کاغذی به اشیا نگاه کند. میتوان ارزیابی را به دو طریقه دیگر نیز انجام داد، زمانی که استوانه به دست راست و یا زمانی که استوانه به دست چپ نزدیک است. معمولا کودک استوانه را به چشم برتر خود نزدیک کرده و به اشیا نگاه خواهد کرد.

ارزیابی برتری گوش: ارزیاب از کودک میخواهد تا وسایل صداسازی را که روی میز به فاصله یکسان از دستهای کودک قرار داده شده است را کنار گوش خود برده و به صدا درآورد، از وسیل صداساز مناسب ساعت مچی میباشد که دارای صدای خفیف میباشد و ضروری است برای شنیدن بهتر آن را به گوش نزدیک ساخت. ارزیابی در دو نوبت دیگر یعنی زمانی که ساعت در هر نوبت به یکی ازدستها نزدیک شده است انجام خواهد شد. کودک برای شنیدن بهتر صدا وسیله را به گوش برتر خود نزدیک خواهد کرد.

ارزیابی برتری دستها: ارزیاب وسایل نقاشی چون مداد، مدادرنگی و پاککن را در سه نوبت مختلف با فواصل مختلف از دستهای کودک و یا در حالتی که فاصله آنها با هر دو دست یکسان است روی میز قرار میدهد و از وی میخواهد تا آن وسایل را به درمانگر بدهد و یا با استفاده از آنها نقاشی کند، که معمولا از دست برتر استفاده خواهد کرد و یا از خانواده کودک سوال خواهد کرد که فعالیتهایی چون برداشتن وسایل، استفاده از قاشق غذاخوری، استفاده از لیوان آب و... را با کدام یک از دستهای خود انجام میدهد.

ارزیابی برتری پاها: ارزیاب از کودک میخواهد که با تعادل روی دو پا بایستد و سپس توپی را با فواصل مختلف از هریک ازپاها و یا در حالتی که فاصله آن از هر دو پا یکسان است قرار بدهد و از وی میخواهد تا با پا توپ را لگد بزند و یا ازکودک میخواهد تا با حالت لیلی کردن راه برود. در هر یک از موارد فوق کودک از پای برتر خود استفاده خواهد کرد.

درصورتی که به هنگام ارزیابی برتری طرفی هر یک از اندامهای فوق، کودک فعالیتها را به طور منظم با هر دو اندام قرینه انجام دهد و خانواده او نیز تاکید کنند، فرزندشان فعالیتهایش را با استفاده از هر دو عضو قرینه انجام میدهد، در برگه ارزیابی ثبت خواهد شد که برتری طرفی در کودک مورد نظر تثبیت نشده است.

راههای ارتباطی ما

09146590651 و 09143162621

۰ نظر

۰ ۲۹ مهر ۹۶ ، ۱۱:۲۸

ارزیابی رشدMilestones

الف) ارزیابی رشدMilestones:

در اولین زیربخش از بخش ارزیابی رشد روانی-حرکتی، سن انجام هر یک از فعالیتهای گردن گرفتن، نشستن، خزیدن، ایستادن، راه رفتن توسط کودک معین میشود.

ب)ارزیابی مهرت در انجام حرکات gross:

در ارزیابی مهارت انجام حرکات gross به کیفیت فعالیتهایی چون تغییر وضعیت کودک از حالتی به حالت دیگر(مثل از نشستن به ایستادن)، و تعادل کلی او توجه میشود. انکه کودک هر یک از فعالیتهای نشستن، ایستادن، راه رفتن، دویدن، لیلی کردن، از پله بالا و پایین رفتن را به سختی انجام میدهد یا به راحتی؟ با کمک دیگران و یا توسط وسایل اطرافش انجام میدهد یا در انجام هر یک از آنها استقلال عمل دارد؟ در لیلی کردن، راه رفتن، دویدن تعادل دارد؟ چند گام لیلی میکند؟ چند ثانیه میتواند بدون کمک روی یکی از پاهایش بایستد. تغییر وضعیت از حالت نشستن به خوابیدن و برعکس، از حالت نشستن به حالت دو زانو، به حالت ایستادن و برعکس، تغییر وضعیت از حالت سکون به راه رفتن به دویدن و بر عکس را به راحتی انجام میدهد یا خیر؟ یا حرکات او در انجام این تغییر وضعیتها به کندی انجام میشود و یا با مهارت گروه همسن طبیعی وی.

ج)ارزیابی توانایی مهارت در انجام حرکات ظریفfine:

منظور از حرکات ظریف حرکاتی است که اعضای کوچکتر بدن که اعضای کوچکتر بدن در آن دخالت دارند، مثل انگشتان دست و پا، حرکت ساعد و مچ، یا پلکها و لبها... و به این زیر بخش ارزیابی حرکات ظریف در اندامهای اصلی بدن دست، پا و بخصوص دست مورد توجه میباشد.

آیا کودک قادر به برداشتن اشیا وتحریک کردن آن به بدن خود میباشد؟ آیا برای برداشتن اشیا از تمام دست بجای انگشتان استفاده میکند؟ آیا اشیارا به کمک انگشت شست و سبابه برمیدارد؟ آیا قادر به درآوردن و گذاشتن یک شی داخل جعبه میباشد؟ مداد را بطور معمول در دست میگیرد؟ قادر به ورق ورق زدن کتاب، گرفتن یک توپ بزرگ، استفاده از قیچی، باز و بسته کردن دکمههایش میباشد؟ پس از انجام سوالات فوق و تعیین توانایی انجام حرکات ظریف کودک درفعالیتهای فوق، میباید با انجام چند نمونه فعالیت ظریف، حدود نسبی میزان مهارت وی را بدست آورد. برای این منظور آزمونگر از کودک میخواهد:

- تعداد معینی (توسط آزمونگر بر حسب توانایی کودک مشخص میشود) مهره را برداشته و داخل میله و یا شیشهای بریزد.

- با قیچی از روی خطوط (طرح آن توسط آزمونگر برحسب توانایی کودک مشخص میشود) ضخیم و یا نازک مقوایی ببرد.

- پرتاب و یا گرفتن توپ بزرگ توسط کودک.

- ...

علاوه بر کیفیت انجام هر یک از نمونه فعالیتهای ظریف فوق، آزمونگر به مدت زمان انجام هرتمرین و اینکه چند بار ضمن تمرین تمرکز کودک مختل شده و به مواردی جز فعالیت فوق جلب شده است. توجه داشته هر یک از مواد مورد استفاده برای ارزیابی حرکات ظریف را دقیقا در برگه ارزیابی ثبت خواهد کرد.

د)ارزیابی فعالیتهای ساختمانی:

تعداد 5-7 مکعب 5/2×5/2cm در اختیار کودک قرارداده میشود و بدون ارائه هیچ الگویی آزمونگر از وی میخواهد تا به ترتیب دیوار، برج، پل و قطار بسازد، اگر کودک متوجه دستور آزمونگر نشده باشد برای اطمینان از درک سوال، بک بار آزمونگر تنها یکی از موارد سوال را جداگانه میسازد و سپس خراب میکند و بعد از کودک میخواهد تا او بسازد. برای مثال آزمونگر مکعب را به صورت عمودی روی هم قرار میدهد و به کودک میگوید (دیوار، من دیوار ساختم ) آنگاه خراب کرده و به او میگوید(حالا تو یک دیوار باز). انجام ساختن پل و قطار را بدون ارائه هیچ الگویی از کودک سوال خواهد کرد.

راههای ارتباطی ما

09146590651 و 09143162621