نظریه اجتماعی فرهنگی
ویگوتسکی
ویگوتسکی در این نظریه رابطه شیوه های خاص فرهنگی را با رشد مورد بررسی قرارداده
است. این دیدگاه بر نحوه ای که فرهنگ، ارزش ها، اعتقادات ، سنت ها و مهارت
ها ی یک گروه اجتماعی به نسل بعدی منتقل می شود، تمرکز می کند. به عقیده ویگوتسکی
، تعامل اجتماعی به ویژه گفتگوهای یاری گرانه با اعضای اگاه تر جامعه برای اینکه
کودکان شیوه های تفکر و رفتاری را فرا بگیرند که فرهنگ جامعه را می سازد، بسیار
ضروری است. به عبارت دیگر وقتی بزرگسالان و همسالان خبره تر به کودکان کمک می
کنند، ارتباط بین انها جزیی از تفکر کودکان می شود، سپس کودکان با درونی کردن این
ویژگی ها می توانند برای هدایت کردن فکر و اعمال خودشان و فراگیری مهارت های جدید
از زبان درونی خودشان استفاده کنند. ضمن اینکه نظریه ویگوتسکی به خصوص در
مطالعه رشد شناختی با نفوذ بوده است ، اما با دیدگاه پیاژه کاملا متفاوت
است.
چنانکه پیاژه روش اموزش مستقیم توسط بزرگسالان را با اهمیت نمی داند، بلکه بر اموزش
اکتشافی ( یادگیری اکتشافی ) تاکید دارد. در مقابل ویگوتسکی بر روش اموزش مستقیم و
روش اکتشافی کمکی ( هدایت شده ) تاکید دارد. به عبارت دیگر ویگوتسکی به یادگیری
یاری بخش تاکید می کند. وی معتقد است کودکان در بسترهای اجتماعی پرمایه ای زندگی
می کنند که بر نحوه سازمان یافتن دنیای شناختی انها تاثیر میگذارد. فعالیت های
ذهنی پیچیده مانند توجه ارادی ، حافظه سنجیده و مساله گشایی در تعامل
اجتماعی ریشه دارند. مفهوم منطقه مجاور ( پتانسیل ) رشد ویگوتسکی توضیح می دهد که
چگونه این اتفاق روی می دهد، زیرا این مفهوم به تکالیفی اشاره دارد که کودک
نمی تواند به تنهایی از پس انها براید ، اما با کمک افراد ماهر تر می تواند انها
را انجام دهد. در طول نوباوگی ارتباط در منطقه مجاور رشد عمدتا غیرکلامی
است.
ویگوتسکی بازی وانمودسازی را بستر اجتماعی ایده آلی برای پرورش دادن رشد شناختی در اوایل کودکی می دانست . کودکان در این نوع بازی پیروی از مقررات اجتماعی را یاد می گیرند. بازی وانمود کردن منطقه مجاور ( یا پتانسیل) رشد منحصر به فرد و بسیار با نفوذی است که طی ان کودکان انواع فعالیت های چالش انگیز را امتحان می کنند و مهارت های جدید زیادی را فرا می گیرند. گفتار خصوصی اصطلاح دیگری از ویگوتسکی است. براساس این مفهوم وی معتقد است که کودکان برای خودگرانی و هدایت خود با خودشان حرف می زنند. چون زبان به کودکان کمک می کند درباره رفتارشان فکر کنند و روند اعمال خود را برنامه ریزی کنند. ویگوتسکی ان را شالوده همه فرایندهای شناختی عالی ، از جمله توجه کنترل شده، حافظه سنجیده، برنامه ریزی ، مساله گشایی و تامل می داند. وقتی کودکان بزرگتر می شوند و تکلیف ها را اسان تر می یابند ، گفتار خودگردان انها درونی می شود که به ان گفتار درونی می گویند. پژوهش های اخیر از دیدگاه ویگوتسکی حمایت کرده اند.
09146590651
دکتر جعفر
معصومی دکترای
تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
Tabslp.com
https://telegram.me/jafarmasumi
https://www.instagram.com/goftardarmani_tabriz/
https://twitter.com/masumislp